CÔN TRÙNG ĐỐT
Côn trùng cắn và đốt có thể chia thành 2 nhóm: độc và không độc. Nhóm côn trùng gây độc chúng tiêm chất độc tố qua vòi của chúng, gây đau đớn. Trong khi côn trùng không độc cắn da để hút máu, thường gây ngứa dữ dội.
Côn trùng thường cắn và đốt người
Côn trùng đốt gây độc
- Ong bắp cày, ong bò vẽ
- Kiến lửa
Côn trùng đốt không độc
- Muỗi
- Bọ chét (Fleas)
- Ve (Ticks)
- Chấy (Lice)
- Ghẻ (Scabies)
- Rệp (Bed bugs)
- Sâu bướm
Các dấu hiệu và triệu chứng gì?
Hầu hết mọi người, khi côn trùng cắn hoặc đốt đều gây ra một phản ứng. Côn trùng độc đốt thường gây ra một cảm giác châm chích hoặc đau, tấy đỏ và sưng tại chỗ. Ngứa thường không phải là một mối quan tâm. Một số người nhạy cảm với nọc độc của côn trùng, cảm giác đau nhói, có thể gây ra một phản ứng dị ứng trầm trọng được gọi là sốc phản vệ, có thể dẫn đến mặt sưng, khó thở và ngứa phát ban một (mề đay) toàn thân, có thể đe dọa tính mạng cần phải được quan tâm và điều trị kịp thời.
Côn trùng cắn không độc, gây ít triệu chứng hơn, nhưng ngứa, khó chịu cường độ cao (da nổi sẩn mề đay). Tại các vết cắn có thể xuất hiện màu đỏ lên, có thể là nốt bỏng giộp. Chỗ da này dễ bị vỡ tạo nên vết thương hở, gây nhiễm trùng và sẽ lâu lành. Một số nơi trên thế giới, côn trùng cắn còn có vai trò véc tơ truyền bệnh như sốt rét, sốt Chikungunya, bệnh rickettsial và sốt xuất huyết.
Ve là véc tơ truyền bệnh bao gồm bệnh Lyme do Borrelia burgdorferi, sốt hồi quy do microti Babesia, tularaemia do Francisella tularensis và Babesiosis do microti Babesia.
Điều trị các vết côn trùng cắn hoặc đốt như thế nào?
Côn trùng đốt, nếu phản ứng nhẹ, nên được lấy ngòi ra khỏi da bằng dao hay kim hoặc nhíp nhổ ra. Rửa sạch vết thương bằng chất khử trùng, băng vết thương, có thể chườm lạnh để giảm đau và sưng nề. Bôi tại chỗ kem steroid hoặc dung dịch calamine nhiều lần trong ngày cho đến khi các triệu chứng giảm dần. Nếu cần thiết, dùng thêm histamin đường uống.
Nếu côn trùng chích gây ra phản ứng nặng hay sốc phản vệ, thì hãy coi như một cấp cứu nội khoa. Nếu bệnh nhân hay dị ứng với côn trùng đốt, nên mang theo một hộp chống dị ứng có chứa adrenaline (epinephrine).
Mục đích điều trị chính của côn trùng cắn là ngăn chặn ngứa, bôi tại chỗ và uống thuốc kháng histamine, dung dịch calamin, hoặc gây bôi kem gây tê tại chỗ. Nếu nặng hơn có thể dùng steroid tại chỗ và uống. Vết cắn của côn trùng có mang mầm bệnh thì việc điều trị bằng kháng sinh phù hợp.
Ngăn ngừa côn trùng cắn đốt như thế nào?
Các biện pháp đơn giản sau đây có thể ngăn ngừa côn trùng đốt và cắn:
- Tránh dùng nước hoa và quần áo sáng màu để giảm nguy cơ bị ong đốt;
- Kiểm soát mùi hôi tại những buổi dã ngoại, rác vv, là nơi có thể thu hút côn trùng;
- Phá hủy hoặc rời tổ, bọng ong ra xa nhà của bạn;
- Trách tình trạng các ổ nước ứ đọng sẽ là nơi thu hút muỗi;
- Bao che thân thể với quần áo, nón, vớ và găng tay khi đi vào khu vực có nguy cơ cao bị côn trùng đốt, cắn;
- Duy trì tốt vệ sinh cá nhân và hộ gia đình;
- Thường xuyên kiểm tra và tiêu diệt bọ chét ở mèo, chó và vật nuôi trong gia đình;
- Sử dụng chất xua côn trùng có sẵn ở thị trường có chứa DEET (diethyltoluamide) là những hiệu quả nhất.
- Permethrin có thể xử dụng cho quần áo để bảo vệ cho hai tuần, qua hai lần giặt và cũng có thể bôi trực tiếp lên da, có tác dụng xua côn trùng trong vài ngày.
- Vitamin B1 có thể được sử dụng như một loại thuốc chống côn trùng (da có một mùi đặc trưng)
Một số hình ảnh Côn trùng đốt
XEM THÊM HÌNH ẢNH CÔN TRÙNG ĐỐT
BS. Lương Trường Sơn