BỆNH DA KHI TRỜI LẠNH
Khi trời chuyển lạnh thường có một số bệnh về da xảy ra. Những bệnh này không gây thương tổn quá nặng nề nhưng ảnh hưởng tới sinh hoạt và nếu biết cách phòng ngừa thì sẽ tránh được phiền toái.
Các bệnh về da hay gặp
Mày đay do lạnh: Có 2 dạng, gồm: Mày đay di truyền và mày đay mắc phải. Mày đay di truyền ít gặp hơn mày đay mắc phải. Thường xảy ra sau khi tiếp xúc với không khí lạnh thì bị nổi các sẩn, mảng màu đỏ, sưng phù, ngứa dữ dội ở một hay nhiều vùng (thường gặp nhất là những vùng da hở như mặt, tay, chân); nặng hơn thì sẩn và mảng phát khắp toàn thân, kích thước có thể nhỏ hoặc cũng có thể lớn như cái đĩa.
Mày đay kéo dài vài phút đến vài giờ khi ngừng tiếp xúc với lạnh và có thể tái phát nhiều lần trong ngày. Một số trường hợp nặng sẽ xuất hiện mày đay lan tỏa, hạ áp, sốc, bất tỉnh, thậm chí tử vong.
Chàm khô: Xuất hiện sau khi da rơi vào tình trạng khô quá mức, hay xảy ra ở người già. Mảng chàm có thể xuất hiện ở bất kỳ vị trí nào nhưng thường gặp nhất là vùng mặt duỗi của chân. Hai chân trở nên khô, tróc vảy và khi cào gãi nhiều sẽ tạo nên những mảng da dày, những mảng đỏ với các vết nứt nông, ngang, dài xuất hiện kèm theo khô và ngứa dữ dội.
Các mảng chàm có thể nặng lên thành đợt cấp có hình ảnh vết nứt ngang, sâu, rộng có tiết dịch và tạo mủ. Người bệnh thường kêu đau nhiều hơn là ngứa và có thể chuyển sang chàm bội nhiễm vi khuẩn.
Khô da:
Da bị mất nước sẽ dẫn đến tình trạng khô, ẩm mốc, dễ bị kích thích gây ngứa. Khi gãi, trên da xuất hiện những vệt trắng. Nếu không can thiệp kịp thời hoặc người bệnh sử dụng thuốc bôi và xà phòng không thích hợp thì da sẽ có thể bị chàm hóa, chảy nước, có mụn nước.
Nứt môi: Cũng do tình trạng mất nước gây ra. Đầu tiên là môi bị khô, bong vảy, từ từ dẫn đến nứt, gây đau, chảy máu. Nếu không được điều trị đúng, môi sẽ bị chàm hóa, nhiễm trùng, gây ăn uống khó khăn và mất thẩm mỹ.
Nứt gót chân: Thường gặp ở nữ. Vị trí thường bị là gót và đầu ngón chân cái, ngón út với biểu hiện da dày lên, có những đường nứt dọc xung quanh gót chân, ở ngón cái thì bị nứt cả đường dọc và ngang. Lâu ngày, những vết nứt dài ra và sâu hơn, gây đau đớn, chảy máu, đi lại khó khăn. Hiện tượng này cũng có thể gặp ở phần da tay nhưng ít hơn ở chân.
Phòng ngừa không quá khó
Việc phòng ngừa các bệnh da do thời tiết lạnh không quá khó. Thường xuyên cung cấp độ ẩm cho da sẽ lập ra hàng rào cản bảo vệ chống lại da khô và kích ứng.
Nếu da nhạy cảm thì nên chọn những loại sữa tắm hay xà phòng không gây dị ứng, có độ pH trung tính, các sản phẩm không mùi, không màu, có chất dưỡng ẩm; uống nhiều nước mỗi ngày để cung cấp độ ẩm cho da; giữ không khí trong nhà ẩm bằng cách đặt một chậu nước hay khăn ẩm trong nhà và thay 2-3 lần/ngày; tắm nước ấm, tốt nhất bằng vòi sen và không tắm quá lâu, tắm xong bôi lớp kem giữ ẩm trong khi da còn ướt để giúp thấm vào da tốt hơn.
Một số dung dịch và kem có sẵn trên thị trường có thể giúp làm ẩm da. Chẳng hạn như vaseline rất hiệu quả và rẻ tiền, dùng tốt ở môi; các loại kem dưỡng ẩm có chứa glycerin, urea 10%, vitamin E, petrolatum, este...
Nếu mắc bệnh kéo dài cần đến bác sĩ chuyên khoa da liễu để khám và điều trị.
BS. Đoàn Văn Hải