LÃO HOÁ DA
Khi chúng ta lớn tuổi, chúng ta sẽ cảm thấy những sự thay đổi của làn da, một bộ phận lớn nhất và dễ nhìn thấy nhất trong người. Da sẽ bị khô, nhăn, và những vết lạ sẽ bắt đầu hiện ra. Khi da bị thương sẽ lâu lành hơn. Một số thay đổi này là tự nhiên, không tránh được và không nguy hiểm. Thay đổi khác như ngứa, đau, và ung thư da là những điều quan trọng và cần phải được bác sĩ da liễukhám bệnh ngay.
Vết Nhăn
Khi làn da lớn tuổi, những chất keo như collagen và elastin để giữ da căng sẽ bị yếu đi. Da sẽ bị lỏng, xệ, mỏng đi, và mất chất mỡ nên sẽ không còn căng mộng nữa.
Ánh nắng mặt trời là một nguyên nhân gây ra sự thay đổi không muốn trên làn da. Da nhăn là tùy theo có phơi nắng nhiều hay ít trong cả cuộc đời. Hút thuốc lá nhiều cũng làm cho da nhăn. Da nhăn ít nhiều cũng tùy theo sự di truyền trong gia đình.
Muốn tránh da nhăn vì mặt trời thì nên:
Luôn dùng kem chống nắng với độ SPF 15 trở lên (Sun Protection Factor).
Đội mũ vành và mặc quần áo tránh nắng;
Không nên nằm phơi nắng;
Tránh ánh nắng mặt trời từ 10 giờ sáng đến 3 giờ chiều;
Nên nhớ rằng khi ra nắng nhiều từ tuổi nhỏ sẽ có ảnh hưởng xấu cho làn da sau này khi lớn hơn 30, 40, hoặc 50 tuổi.
Chữa trị Da lão hóa
Hiện đang có những cách trị da lão hóa rất hứa hẹn. Chất Retinoic Acid và Glycolic Acid dùng trong kem trị da có thể chữa mụn, làm cho da phẳng, bớt nám, và làm tăng chất keo trong trung bì da nếu được dùng đều vài tháng. Mới đây có chất chống độc idabenone (Prevage-MD), và chất kích thích da (TNS) rất tốt để chống lại sự tàn phá làn da của ánh nắng và sự lão hóa.
Vết rãnh sâu trên mặt vì nheo, nhăn và cười nhiều có thể được bác sĩ da chữa trị bằng cách chích chất collagen, hyaluronic acid hoặc mỡ cho bơm đầy đặn lại. Chất Botox cũng có thể chích để làm các bắp thịt tê và không nhăn lại được trên trán và chung quanh mắt. Những mạch máu nhỏ có thể được đốt bằng laser hoặc điện.
Không cách nào có thể bảo đảm làn da sẽ trẻ hẳn lại, nhưng những cách này sẽ giúp đỡ cho làn da được cải thiện nhiều. Da nhăn có thể chữa trị bằng laser, chà da hoặc lột da. Trước khi dùng thuốc hoặc giải phẫu nên tham khảo với bác sĩ da liễu và nên đề phòng với những người tư vấn không phải là bác sĩ.
Da khô
Khi lớn tuổi, da sẽ khô dần và sẽ đưa đến tình trạng da đóng vẩy và ngứa, nhất là khi mùa lạnh, khô, thời tiết mùa đông. Trường hợp khô da có thể chữa bằng kem tạo ẩm da (moisturizer) ngay sau khi tắm xong khi da còn đang ướt.
Petrolatum, chất dầu trong Vaseline là một lọai kem tạo ẩm rất thông dụng. Những chất khác như urea, alpha hydroxy acids, lactic acid (AmLactin), và ammonium lactate cũng làm da bớt vẩy khô và giữ lại nước. Một số lọai này hơi làm da bị rát khi bôi nhiều.
Nên tắm vừa và dùng xà phòng nhẹ, ngâm mình trong nước ấm một lát cũng giúp da bớt khô. Nước nóng quá thì không tốt cho da. Nếu triệu chứng da khô nứt, ngứa và đỏ nhiều thì nên đi khám bác sĩ da liễu vì đây có thể là bệnh.
Bứu ngoài da
Bứu ngoài da phổ biến của da lão hóa, là những vết khô đỏ gọi là tiền ung thư actinic keratoses. Nếu không chữa trị một số có thể biến thành ung thư da và sẽ cần giải phẫu. Khi những bứu này còn nhỏ thì có thể trị bằng chất lạnh liquid nitrogen, hoặc kem, hoặc bằng đốt.
Ung thư tế bào sừng (Squamous cell carcinoma) thường xảy ra trên viền tai, mặt, môi, hay mu bàn tay. Ung thư này sẽ lan vào da kề cận và có thể lan vào trong người. Nếu không chữa trị thì nguy hiểm.
Loại ung thư da phổ biến nhất là Ung thư tế bào da căn bản (Basal cell carcinoma). Loại này có dạng giống như một bứu trong, đỏ hoặc hơi đen, hay chảy máu, thường xuất hiện ở đầu, mặt, mũi, cổ và ngực. Lọai này rất thông thường xảy ra cho người da trắng, tóc vàng hoặc đỏ, mắt xanh. Nếu không chữa thì sẽ bị lở loét và chảy máu. Loại này mọc rất chậm và hiếm khi nào lan vào người. Nếu chữa trị sớm, hai lọai ung thư trên có nhiều cơ hội để được chữa khỏi.
Ung thư sắc tố da (Malignant Melanoma) là môt loại không phổ biến nhưng rất là nguy hiểm. Lọai này có dạng như một bứu màu đậm đen với hình dáng không đều và thay đổi nhiều màu. Melanoma thường xảy ra cho những người bị cháy nắng từ hổi nhỏ. Lọai này thường xảy ra trên lưng và bụng của phái nam, hoặc dưới chân của phái nữ.
Melanoma
Bất cứ khi nào nốt ruồi có sự thay đổi nhiều hoặc nốt ruồi mọc nhanh, nên đi khám bác sĩ da liễu để phòng ung thư da melanoma. Ung thư melanoma dễ lan vào những bộ phận trong người và gây tử vong.
Sau đây là những lọai bứu lành rất thông thường xảy ra trên da người lớn tuổi:
Tàn nhang – lọai này màu nâu và mặt rất phẳng, không liên quan gì đến bệnh gan, mà thường xảy ra vì ra nắng nhiều. Tàn nhang thường xảy ra trên mặt, tay, lưng và chân. Loại này không gì nguy hiểm nhưng có thể chữa đươc bởi bác sĩ da liễu thẩm mỹ.
Đồi mồi – loại này màu nâu và sần lên như mụn cóc và giống như là bị dính vào da. Loại này không phải là ung thư và rất thông thường xảy ra cho người lớn tuổi. Nếu bị đau hoặc ngứa có thể được đốt bởi bác sĩ da liễu.
Nút ruồi son – loại này có màu đỏ như mạch máu nhỏ, thường xảy ra cho người trung niên trở lên, thường xuất hiện trên mình. Nếu hay chảy máu có thể được giải phẫu hoặc đốt bởi bác sĩ da liễu.