MÓNG QUẶP
(Onychocryptosis, Unguis Incarnatus)
Móng chân mọc ngược (không bình thường), còn được gọi là onychocryptosis (móng lặn vào trong) hoặc unguis incarnatus (móng quặp thịt), là một tình trạng đau đớn của các ngón chân xảy ra khi một góc nhọn của móng chân đâm sâu vào da cuối hoặc bên của các ngón chân. Xuất hiện đau và viêm tại nơi mà móng tay cuộn vào da. Sau đó, khu vực bị viêm có thể bắt đầu lan rộng và tiết dịch lỏng màu vàng nhạt. Nếu không được chữa trị, tại nơi móng chân mọc ngược có thể tiến triển nhiễm trùng, tạo ổ áp xe, thậm chí gây tình trạng viêm tủy xương (hiếm gặp).
Nguyên nhân và dịch tễ
- Đi giày chặt hoặc giày cao gót, làm cho các ngón chân ép lại với nhau và gây áp lực lên móng.
- Cắt tỉa móng chân không đúng cách, có thể gây ra các góc của móng tay chân mọc đâm vào da. Móng nên được cắt thẳng qua, không cắt tròn.
- Rối loạn móng như nhiễm nấm, có thể gây ra móng chân dày lên hoặc mở rộng và đâm vào da bên cạnh.
- Hoặc là một chấn thương cấp tính gần móng tay hoặc bất cứ nguyên nhân gì là gây móng bị hư hỏng lặp lại (như chơi bóng đá) cũng có thể đễ gây móng mọc ngược vào trong.
- Có ảnh hưởng yếu tố gia đình. Nếu gia đình bạn có người từng bị móng mọc vào trong, thì bạn có nhiều khả năng phát triển giống như vậy.
- Hay gặp ở người lớn và thanh thiếu niên, ít gặp ở trẻ em và trẻ sơ sinh. Nam bị nhiều hơn nữ. Thanh thiếu niên ở độ tuổi 20-30 có nguy cơ mắc cao nhất.
- Bất kỳ móng chân, móng tay nào cũng có thể trở thành móng quặp, nhưng thường gặp ở ngón chân, đặc biệt là ngón chân cái.
Triệu chứng lâm sàng
Một móng chân mọc ngược là một rối loạn phổ biến thường ảnh hưởng đến các cạnh bên ngoài của ngón chân cái. Tuy nhiên, bất kỳ móng của ngón chân, hoặc móng của cả hai phía của một ngón chân đều có thể bị móng quặp (mọc vào trong).
Dấu hiệu và triệu chứng phổ biến nhất là đau, đỏ và sưng ở góc của móng chân.
Giai đoạn sớm, nơi móng quặp trở nên đỏ và đau và sưng nhẹ, không có mủ hoặc dịch tiết, có thể cảm thấy ấm khi chạm vào, nhưng không cósốt .
Sau đó, vùng da và mô xung quanh các điểm bị móng quặp sẽ phát triển sưng to. Bắt đầu có thể thoát dịch màu vàng - đây là phản ứng của cơ thể với chấn thương do móng đâm vào da quanh móng gây kích thích gây tiết dịch, chứ chưa hẳn đã bị nhiễm trùng.
Đôi khi nhiễm trùng phát triển. Trong trường hợp này, vùng thương tổn bị sưng to và sẽ trở nên tồi tệ hơn, có thể có dịch mủ màu trắng hoặc màu vàng thoát ra từ khu vực này, xung quanh phản ứng da màu đỏ, có thể kèm theo bị sốt.
Xét nghiệm máu có thể được thực hiện nếu bị nhiễm trùng nặng hoặc có tiền sử bệnh tiểu đường.
Chăm sóc và điều trị
Tự chăm sóc tại nhà
Nếu là giai đoạn sớm của móng quặp, chăm sóc tại nhà có thể thành công bằng cách:
- Ngâm chân trong nước ấm bốn lần một ngày (không cần phải thêm xà phòng, muối, hoặc các tác nhân kháng khuẩn vào nước).
- Rửa chân, bao gồm cả các khu vực bị ảnh hưởng, hai lần một ngày bằng xà phòng và nước, sau đó giữ cho bàn chân sạch sẽ và khô ráo.
- Không mang giày cao gót hoặc giày bó sát, nên đi xăng đan ( nếu có thể).
- Cố gắng nâng góc của móng đâm vào da lên bằng một mảnh nhỏ bông hoặc gạc làm tách phần móng và da ra. Điều này rất khó làm và gây đau đớn nhưng rất hiểu hiệu.
- Có thể phải sử dụng thuốc giảm đau như acetaminophen (Tylenol) hay ibuprofen (Advil, Motrin).
Điều trị
- Nếu không có nhiễm trùng cấp tính, sau đó móng được nâng cao và tiến hành chăm sóc bình thường, bao gồm ngâm nước ấm, giày dép thích hợp và làm sạch móng thường xuyên.
- Nếu vùng móng quặp bị nhiễm khuẩn, thì phải phẫu thuật cắt bỏ phần móng quặp và tháo rạch ổ áp xe và loại bỏ xương viêm nếu có. Cần tiêm ngừa uốn ván nếu là vết thương hở kéo dài. Dùng kháng sinh chống nhiễm trùng.
Phòng bệnh
- Phương pháp tốt nhất là chăm sóc móng cẩn thận mỗi lần cắt móng. Móng chân cần được cắt thẳng qua - để điểm cuối cùng của góc móng dài hơn cạnh da. Điều này ngăn cản các góc móng găm sâu vào da. Không nên cắt móng hình tròn hoặc cắt quá ngắn.
- Mang giày vừa vặn.
- Giữ bàn chân sạch và khô.
BS. Lương Trường Sơn.
XEM HÌNH ẢNH MÓNG QUẶP