VIÊM QUANH MÓNG
(Paronychia)
Viêm quanh móng là tình trạng nhiễm trùng mô xung quanh móng tay và móng chân thường hay gặp. Diễn biến gồm hai dạng: cấp tính và mạn tính; nguyên nhân và điều trị khác nhau.
Dịch tễ học
- Bệnh nhiễm trùng bàn tay, bàn chân thường gặp, chiếm khoảng 35% nhiễm trùng bàn tay. Những người có nguy cơ mắc bệnh là: những người thường xuyên phải tiếp xúc nhiều với nước (nội trợ, thợ làm bánh, nhuộm tóc, làm nông,...), môi trường ẩm ướt, tiếp xúc thường xuyên với acid nhẹ, kiềm nhẹ và những hóa chất khác, suy giảm miễn dịch hay những người dùng corticoid.
- Gặp ở tất cả các dân tộc.
- Bệnh gặp nhiều ở nữ, tỷ lệ nữ/nam là 3/1.
- Bệnh gặp ở mọi lứa tuổi.
Nguyên nhân:
Viêm quanh móng cấp:
Nguyên nhân thường gặp nhất là tụ cầu vàng (Staphylococcus aureus), liên cầu (Streptococcus), Pseudomonas, trực khuẩn gram âm, vi khuẩn kỵ khí.
Viêm quanh móng mạn:
Nguyên nhân thường gặp nhất là nấm Candida albicans.
Nguyên nhân khác: vi khuẩn, virus; di căn ung thư, ung thư hắc tố dưới móng, ung thư tế bào vảy, bệnh vảy nến, Cadida da niêm mạc, thuốc (retinoid, ức chế protease, kháng retrovirus).
Các yếu tố thuận lợi: đái tháo đường, béo phì, tăng tiết mồ hôi, thiếu hụt miễn dịch,... Viêm quanh móng cấp và mạn tính còn là biểu hiện của nhiều bệnh khác như pemphigus vulgaris.
Lâm sàng
Viêm quanh móng cấp (acute paronychia): bệnh nhân thường có tiền sử bị xây xước vùng quanh móng. Sưng đỏ, đau vùng quanh móng; một số trường hợp ấn có mủ chảy ra. Trường hợp nặng có thể gây hoại tử, bong móng.
Viêm quanh móng mạn (chronic paronychia): triệu chứng kéo dài trên 6 tuần. Sưng đỏ, đau vùng quanh móng; chân móng hở hình thành một khe rất dễ bị vi sinh vật tấn công; móng dày, thay đổi màu sắc và có những đường gợn ngang móng.
Cận lâm sàng
Nhuộm Gram chẩn đoán vi khuẩn.
KOH nghi ngờ nhiễm nấm
Tế bào Tzanck khi nghi ngờ Herpes
Điều trị
Viêm quanh móng cấp
Ngâm nước ấm 3-4lần/ngày.
Kháng sinh.
Dẫn lưu mủ khi có biểu hiện áp-xe.
Viêm quanh móng mạn
Hạn chế tiếp xúc với nước, cắt móng tay, sơn sửa móng tay, ngậm ngón tay.
Thuốc chống nấm bôi, uống, kháng sinh nếu cần.
Một số hình ảnh Viêm quanh móng cấp và mạn
ThS. BS. Lương Trường Sơn.